The mediating role of basic psychological needs in relation to parent emerging adult relationship quality and emerging adult's functioning

Abstract

Araştırmalar, yakın ilişkilerin ortaya çıkan yetişkinlerin işlevselliğini derinden etkilediğini göstermektedir. Kendini belirleme kuramı bağlamında bu çalışmada, algılanan ebeveyn-beliren yetişkin ilişki niteliği ile beliren yetişkinin işlevselliği arasındaki ilişkide temel psikolojik ihtiyaçların doyumu ve engellenmesinin aracı rollerinin araştırılması amaçlanmıştır. Örneklem 18-29 yaşlar arasındaki 422 Türk beliren yetişkinden Ortyaş = 22.97, S = 2.94; %58,3'ü kadın) oluşmuştur. Demografik Bilgi Formu, Ebeveyn-Ergen İlişkisi Niteliği Ölçeği, Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyumu ve Engellenmesi Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği, Kabul ve Eylem Formu (II) kullanılmıştır. Bulgular, anne ve babanın beliren yetişkinle olan ilişkisinin niteliğinin, beliren yetişkinlerin işlevselliği ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Ayrıca hem ihtiyaç doyumu hem de ihtiyaçların engellenmesi, beliren yetişkinlerin işlevselliği ile anne- ve babanın beliren yetişkinle olan ilişkisinin niteliği arasındaki ilişkiye aracılık etmiştir. Mevcut çalışmanın sonuçları, sınırlılıkları, güçlü yönleri ve çıkarımları güncel alan yazını ışığında tartışılmış ve gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.

Research provides that close relationships profoundly impact the emerging adults' functioning. Guided by self-determination framework, the current study aimed to investigate the mediating roles of basic psychological need satisfaction and frustration in the relation between perceived parent-emerging adult relationship quality and emerging adult's functioning. The sample consisted of 422 Turkish emerging adults aged 18-29 (Mage = 22.97, SD = 2.94; 58.3% of them were females). Demographic Information Questionnaire, Quality of Parent-Adolescent Relationship Scale, Basic Psychological Need satisfaction and Frustration Scale, Satisfaction with Life Scale, Acceptance and Action Questionnaire (II) were used. Findings suggested that mother- and father-emerging adult relationship quality significantly associated with emerging adults' functioning. Moreover, need satisfaction and need frustration significantly mediated the relationship between emerging adults' functioning, mother-emerging adult relationship quality, and father-emerging adult relationship quality. Results, limitations, strengths, and implications of the current study were discussed in the light of the current literature, and suggestions for future studies were presented.