The intervening roles of cognitive appraisals and basic psychological needs in relationship between perceived interparental conflict and adolescent well-and ill-being

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, ebeveynler arası çatışma ile ergenin iyi oluş ve kötü oluş hali arasındaki ilişkide algılanan tehdit ve kendini suçlama bilişsel değerlendirmeleri ve temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesinin seri aracı rollerinin incelenmesidir. Araştırmaya 14-17 yaş arası 224 Türk ergen (Ortyaş = 16.24, S = 0.96) katılmış ve kendilerine Çocukların Algıladıkları Ebeveynler Arası Çatışma Ölçeği'nin çatışma özellikleri ile algılanan tehdit ve kendini suçlama alt ölçekleri, Temel Psikolojik İhtiyaçların Doyurulması ve Engellenmesi Ölçeği'nin temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi alt ölçeği, CES-Depresyon Ölçeği, UCLA Yalnızlık Ölçeği Kısa Formu, Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formu ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği uygulanmıştır. Seri çoklu aracılık analizlerinin sonuçları, bilişsel bağlamsal çerçeve ve öz belirleme kuramı ile uyumlu olarak, ebeveynler arası çatışma ile ergenin hem mutluluk ve psikolojik sağlamlık gibi iyi oluş hali hem de depresif duygu durum ve yalnızlık gibi kötü oluş hali arasındaki ilişkide, algılanan tehdit ve kendini suçlama bilişsel değerlendirmelerinin ve temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesinin sıralı olarak anlamlı aracı rol oynadığını göstermiştir. Mevcut çalışmanın sonuçları, sınırlılıkları, ileride yapılacak olan çalışmalar için öneriler, güçlü yönleri ve klinik çıkarımları ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

The main aim of the present study was to examine the sequential mediating roles of perceived threat and self-blame cognitive appraisals and need frustration in relationship between interparental conflict and adolescent well- and ill-being. Participants were 224 Turkish adolescents aged between 14-17 years (Mage = 16.24, SD = 0.96). They completed the conflict properties as well as perceived threat and self-blame subscales of the Children's Perception of Interparental Conflict Scale, Basic Psychological Need Frustration Subscale of Basic Psychological Need Satisfaction and Frustration Scale, The Center for Epidemiologic Studies-Depression Scale, Short Form of the UCLA Loneliness Scale, Short Form of Oxford Happiness Questionnaire, and Brief Resilience Scale. The results of the serial multiple mediation analyses indicated that, in line with cognitive contextual framework and self-determination theory, perceived threat and self-blame cognitive appraisals and need frustration sequentially played significant intervening roles in relation between interparental conflict and both well-being outcomes as happiness and psychological resilience, and ill-being outcomes as depressive feelings and loneliness levels of adolescents. Results, limitations, future directions, strengths, and clinical implications of the present study were discussed in the light of related literature.