Financial development, renewable energy and economic performance: Evidence from Turkey

Abstract

Dünyada enerji kaynaklarına olan ihtiyaç her geçen gün artarak devam etmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı, sanayileşme, insanların refah seviyesinin yükselmesi ve teknolojik gelişmelere paralel olarak önümüzdeki yıllarda enerji talebi daha da yoğun olacaktır. Fosil enerji kaynaklarının dünyada ciddi çevre sorunlarına yol açması, rezervlerinin yakın gelecekte tükenecek olması, kaynak ülkelere bağımlılığın çeşitli siyasi ve ekonomik sorunlara yol açması ve fiyat istikrarsızlıkları gibi nedenlerden dolayı yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgi artmıştır. Özellikle gelişmiş ülkelerde yenilenebilir enerji kaynakları olan hidrolik, rüzgâr, jeotermal, güneş, biyoküte, dalga, hidrojen vb. enerji kaynaklarından başta elektrik üretimi olmak üzere çeşitli yollarla yararlanılmaktadır. Tüm bu gelişmelere rağmen fosil enerji kaynaklarının dünya birincil enerji kaynakları tüketimindeki üstünlüğü tartışmasız bir şekilde devam etmektedir ve kısa vadede bu üstünlüğünü korumaya devam edecektir. Gelişmekte olan bir ülke olan Türkiye'nin de artan nüfus ve büyüyen ekonomisine paralel olarak enerji kaynakları tüketimi yükselerek devam etmektedir. Bu nedenle sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda tüm enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı, aynı zamanda alternatif enerji kaynaklarının kullanımı önem arz etmektedir. Bu amaçla, bu tezin amacı Türkiye'de yenilenebilir enerji kullanımı, finansal gelişmişlik ve tükenebilir enerji kullanımı ile ekonomik büyüme arasındaki uzun ve kısa dönemli ilişkinin varlığını ve yönünü 1980-2016 yıllık verileri kullanarak incelemektir. Serilerin durağanlığını test etmek için ADF ve PP birim kök testleri kullanılmıştır. Yenilenebilir enerji kullanımı, finansal gelişmişlik ve tükenebilir enerji kullanımı ile ekonomik büyüme arasındaki uzun dönemli ilişkinin varlığı Johansen-Juselius Eşbütünleşme testi ile seriler nedensellik ilişkisi ise Vektör Hata Düzeltme Modeli kullanılarak tespit edilmiştir. ADF ve PP birim kök test sonuçları serilerin düzey değerlerinde birim kök içerdiklerini fakat 1. Dereceden farkları alındığında ise serilerin durağanlaştığını göstermiştir. Johansen-Juselius Eşbütünleşme testi sonucunda seriler arasında bir eşbütünleşme olduğu, diğer bir ifadeyle, ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji, finansal gelişme ve tükenebilir enerji kullanımı arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı belirlenmiştir. Vektör Hata Düzeltme Modeline dayalı Granger nedensellik testi sonuçlarına göre kısa dönemde söz konusu değişkenlerin ekonomik büyüme üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir etkilerinin olmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanı sıra, Türkiye'de yenilenebilir enerji kullanımı, finansal gelişmişlik ve tükenebilir enerji kullanımının ekonomik büyümeye etkisi Çoklu Regresyon Analizi yöntemi ile test edilmiş ve elde edilen bulgular doğrultusunda finansal gelişme ve tükenebilir enerji kullanımının ekonomik büyümeyi anlamlı ve pozitif etkilediği, yenilenebilir enerji kullanımının ise ekonomik büyümede anlamlı bir etkisinin olmadığı belirlenmiştir.

The concept of energy and the sustainability of energy resources is one of the most important issues in the world. Population growth, industrialization, increased welfare and technological devopment, especially in developing countries, means that the world's need for energy is gradually increasing day by day. Therefore, in the future, the global energy demand will be much higher than it is today. The rapid depletion of energy resources, the use of resources such as oil, coal, and nuclear energy, and the pollution caused by these resources to the environment, as well as the atmosphere, have led people to the use of renewable energy sources. Renewable energy sources have created interest due to the following reasons, such as serious environmental issues caused by fossil energy sources, potentially decreasing reserves, various political and economic problems caused by dependency on source providing countries and price instability. In developed countries, particularly, renewable energy sources such as wind, geothermal, solar and biomass energy, wave and hydrogen have utilized in different forms, especially in electricity production. (Mutlu Y. 2012). Despite all these developments, the superiority of fossil energy resources in world primary energy consumption consumption continues unquestionably and will continue to maintain this advantage in the short term. Thus, the formulation and implementation of proper energy policies for the countries is of crucial importance in all over the world. Turkey, as an emerging country, challenged by a growing demand for energy due to economic and population growth. The effective and efficient use of energy sources as well as the wider use of alternative energy sources gains more importance for the sustainable development of Turkey. Therefore, the aim of this thesis is to investigate the short and long-term relationship among renewable and nonrenewable energy, financial development, and economic performance for a developing country, namely, Turkey, over the period 1980-2016. The stationarity of the series is tested by using Augmented Dickey Fuller (ADF, 1979) and Philips-Perron (PP, 1988) unit root tests. Long-run dynamic cointegrating relationship is examined by Johansen Juselius cointegration test (1990), short and long-run dynamic causal relationship through Vector Error Correction Model. The results of unit root test show that each series is non-stationarity at levels, however, after taking the first difference, all series are stationary at the test results. The empirical findings of the cointegration test indicate that there is a long-run relationship between financial development, renewable energy, nonrenewable energy, and economic performance. The statistical evidence based on the Vector Error Correction model indicates that the above variables do not have a statistically significant impact on economic development in the short-run. Morevoer, using Multiple Linear Regression analysis to determine the factors that affect the economic development in Turkey, the findings show that financial development and nonrenewable energy have a positive and significant relationship with the economic development, whereas renewable energy does not have a statistically significant relationship.