COVID-19 Pandemi Sürecinde Sağlık Çalışanlarında Maske Kullanımının EtkilerininDeğerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı COVID-19 pandemisi sürecinde farklı maske tiplerinin ve bunların kullanım güçlüklerinin incelenmesidir. Çalışma etik kurul onayı sonrası düzenlendi. İzmir Ekonomi ÜniversitesiMedical Park Hastanesi’nde çalışan, sekreter, hemşire ve doktorlardan oluşan, yaş ortalaması 29,5 olan 78kadın, 34 erkek toplam 112 gönüllü çalışmaya dâhil edildi. Gönüllüler cerrahi tıbbi maske ve FFP2 maskekullananlar olarak iki gruba ayrıldı. 1. gruba cerrahi tıbbi maske kullanan 81 gönüllü, 2. gruba FFP2 maskekullanan 31 gönüllü dahil edildi. Gönüllülerin, maske kullanımı esnasında 60. dakika ve 180. dakikada nefesdarlığı, görme sıkıntısı, kulak ağrısı, baş ağrısı, yüzde rahatsızlık hissi, anksiyete şikâyetlerinin gelişipgelişmediği sorgulandı. Ayrıca 60. ve 180. dakikalarda pulse oksimetre cihazı ile gönüllülerin oksijensatürasyonları ve kalp atım sayılarındaki değişiklik ölçüldü ve başlangıç değerleriyle kıyaslandı. Şikâyetlerin;alerji, sigara kullanımı ve gözlük kullanımı ile değişkenlik gösterip göstermediği değerlendirildi. Verilerinanalizinde SPSS 17 paket program kullanıldı. Mevcut verilerin dağılımı Kruskal Wallis ve Shapiro Wilk testleriile incelendi. Verilerin normal dağılım paterninde olduğu saptandı ve ortalama±standart sapma olarak, gruplararasında başlangıç, 60 ve 180. dakika satürasyon ve nabız değerleri açısından fark olup olmadığı Student-t testiile karşılaştırıldı. p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Nefes darlığı, anksiyete, yüzde rahatsızlıkhissi, baş ağrısı, kulakta ağrı ve görme sıkıntısı açısından grupların kendi içinde ve gruplar arasında fark olupolmadığı Ki-Kare testi ile değerlendirildi. Her iki grupta da başlangıç ile 60. Dakika(p<0.001) ve 180 dakika(p<0.001), oksijen satürasyonları açısından istatistiksel anlamlı fark bulunmuştur. Yine başlangıç nabızdeğerleri ile 60.dakika (p<0.001) ve 180. dakika nabız değerleri açısından (p<0.001) istatistiksel anlamlı farkbulunmuştur. 180. dakika satürasyon değeri arasındaki fark ile maske türü, alerji varlığı, gözlük kullanımı,sigara kullanımı, yaş ve cinsiyet arasında istatistiksel anlamlı ilişki saptanmamıştır. FFP2 tipi maskenin cerrahimaske kullanımıyla kıyaslandığında, daha fazla şikâyete yol açtığı saptanmıştır. Sonuç olarak FFP2 tipimaskenin kullanımda tolerasyonunun daha zor olduğu görülmüştür. Her iki maske tipinde de 180 dakikakullanım sonunda oksijen satürasyonu ve kalp atım hızında düşüş görülmesine rağmen, bu değerler fizyolojiksınırlarda kalmıştır. COVID-19 pandemisi sürecinde, sağlık çalışanları ve toplumdaki kişilerin kendilerininkorunması için önemli bir bariyer olan maske kullanımının sağlık üzerine olumsuz etkisi saptanmamıştır.