Soykırım, geçmişle yüzleşme, sorumluluk: Raphael Lemkin, Karl Jaspers, Hannah Arendt

Abstract

Bu yazı iki soruyu tartışmaya açmayı amaçlıyor: İnsanlığa karşı suç olarak soykırım kavramı ne anlama gelmektedir ve bugünkü kuşaklar bir başka deyişle henüzhayatta olmadıkları bir dönemde işlenmiş cürümlere doğrudan veya dolaylı olarak iştirak etmemiş olan nesiller soykırım suçunun izini taşıyan bir geçmişle nasıl bir ilişkikurmalıdır? Bu iki soruya; geçtiğimiz yüzyılda konuya ilişkin akademik ve kamusal tartışmaların başlamasına öncülük eden Raphael Lemkin, Karl Jaspers ve Hannah Arendtin 1944 ile 1961 yılları arasında kaleme aldıkları metinlere odaklanarak, bu metinlerle tartışarak yaklaşmayı deneyeceğim. Lemkin, Jaspers ve Arendtin eserlerine dönmek, hem soykırım ve politik sorumluluk kavramlarının ortaya çıkış öykülerini anlamak hem de Ermeni Soykırımını daha farklı bir pencereden değerlendirebilmek bakımından büyük önem taşıyor. Yazının temel amacı bir yandan bu metinlerle tartışmaya girmek, onlara soru ve eleştiriler yöneltmek, diğer yandan 1915e ilişkin resmîanlatıyı sorgulamak.