Türkçe soru tümcesi türleri ve yabancı dil olarak türkçe öğretimi materyallerindeki yeri

Abstract

Türkçe soru tümceleri, Türkçe dilbilgisi çalışmalarında yeterince ayrıntılı olarak betimlenmemiş bir alandır. Soru tümceleri yapılanış süreçleri ve türleri açılarından yabancı dil öğretimi ortamlarına bir bütüncül betimleme ile de aktarılmış değildir. Oysa ilgili kuramsal tartışmalardan hareketle ne gibi alt türler sergilediği konusunun dikkatlice ele alınması ve yeni betimlemeler doğrultusunda, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanına aktarılması gereği açıktır. Günümüz yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitaplarında, soru tümceleri ayrıntılı olarak ele alınmamakta; ele alındığı yönleriyle ise anlamsal bağlamın dışına çıkıp yapısal çözümlemelere yer vermemektedir. Bu çalışmada, bu türden öğretim materyalleri içerisinde, soru tümcelerinin ne ölçüde yer aldığı, ne türden soruları öğretmeyi amaçladığı ve metinlerde hangi tür soru tümcelerinin yer aldığı sorularına yanıt aranmıştır. Bu gözlemler doğrultusunda, bu çalışma, Evrensel Dilbilgisi ve Bilgi Yapısı Kuramları çerçevesinde, soru tümcelerine yeni bir sınıflandırma önerisi getirmekte; soru tümcelerine yönelik geleneksel saptamaların bu bağlamda yetersiz kalacağını savunmaktadır.