The effects of biological relevance of stimuli on blocking

Abstract

Bu çalışmada, insanda, laboratuvar koşullarında ayırt edici klasik koşullama yordamı aracılığıyla korku tepkileri edinilmiş bir uyarıcıya, yeni bir uyarıcının eklenmesi sonucunda ortaya çıkan bloklama etkileri, keyfi ve ekolojik uyarıcılar olmak üzere iki farklı uyarıcı türü bakımından incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, keyfi ve ekolojik olmak üzere iki adet uyarıcı seti hazırlanmıştır. Keyfi uyarıcı seti geometrik figürlerden oluşurken, ekolojik uyarıcı seti yılan resimleri içermektedir. Çalışma kapsamında, işlem yolları aynı dört farklı deney yürütülmüştür. Deneyler sadece kullanılan uyarıcılar bakımından birbirinden farklılaşmaktadır. İlk deneyde sadece keyfi uyarıcılar kullanılırken ikinci deneyde sadece ekolojik uyarıcılar kullanılmıştır. Üçüncü deneyde koşullu uyarıcılar keyfi, koşullu uyarıcıların yanına eklenen yeni uyarıcılar ekolojik iken; dördüncü çalışmada koşullu uyarıcılar ekolojik, koşullu uyarıcıların yanına eklenen yeni uyarıcılar keyfi uyarıcılardır. Literatürde sıklıkla kullanılan ve (1) ayırt edici klasik koşullama yordamı aracılığıyla koşullu korku tepkilerinin edinildiği edinim aşaması, (2) koşullu korku tepkileri edinilmiş uyarıcılara yeni uyarıcıların eklendiği bloklama aşaması ve (3) bloklama etkilerinin incelendiği test aşamasından oluşan üç aşamalı bir işlem yolu takip edilmiştir. Test aşamasındaki uyarıcı sunumlarına ilişkin ortaya çıkan deri iletkenliği tepkisi, US beklentisi ve uyarılma düzeyi bağımlı ölçümler olarak kaydedilmiştir. Test aşamasındaki uyarıcılara verilen deri iletkenliği tepkileri için bağımlı grup t-testi kullanılırken, US beklentisi ve uyarılma düzeyinin analizlerinde Wilcoxon işaretli sıra testi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında incelenen biri otonomik diğerleri bilişsel olan üç bağımlı değişken için elde edilen bulgular, farklı uyarıcı türlerinin bloklama etkilerinin ortaya çıkmasında önemli bir rol oynadığına ilişkin birtakım kanıtlar sağlamıştır.

This thesis project aims to investigate the blocking effect in human participants by manipulating the biological relevance of stimuli as being arbitrary or within the frame of discriminative fear conditioning paradigm. The blocking effect was examined via four studies which differentiated in terms of the biological relevance of stimuli that were employed in the experiments. In the first study, only arbitrary (geometric figures) stimuli were used, whereas in the second study, only ecological stimuli (snake pictures) were used. For the third and fourth study, both arbitrary and ecological stimuli were used together. The difference between the studies was the phase that arbitrary or ecological stimuli were presented. Precisely, in the third study, CSs were arbitrary, while the novel stimuli were ecological, whereas in the fourth study, CSs were ecological, while the novel stimuli were arbitrary. A three-phase procedure involving acquisition, blocking, and test was adopted. In acquisition phase, participants were acquired conditioned fear responses through discriminative conditioning paradigm; in blocking phase, compound stimuli were presented; and in test phase, each stimulus was presented alone and skin conductance responses, US expectancy ratings, and arousal ratings obtained were recorded as dependent variables. Manipulation analyses were conducted by using dependent t-test for SCRs and Wilcoxon signed-rank test for US expectancy ratings and arousal ratings. Results indicated that biological relevance of the stimuli had a big influence on the occurrence of the blocking effect.