Sex categorization from faces: Other race and other-species effect

Abstract

Bu tezde yetişkin insanların farklı ırk ve türe sahip olan yüzlerin cinsiyetini başarılı olarak kategorize edip edemediği ve eğer edebiliyorlarsa bunu nasıl gerçekleştirdikleri çalışılmıştır. Bunu anlamak amacıyla ilk deneyde, Kafkas (beyaz Avrupalı), Asyalı ve şempanze yüzlerini içeren bir cinsiyet belirleme görevi katılımcılara uygulanmıştır. Sonuçlar katılımcıların tüm kategorilerdeki yüzlerin cinsiyetini şans seviyesinden yüksek olacak şekilde belirleyebildiğini göstermiştir. Bununla birlikte katılımcıların Kafkas yüzlerde Asyalılara göre, Asyalı yüzlerde ise şempanzelere göre hem doğru yanıt, hem de yanıt süresi bakımından daha iyi performans gösterdikleri bulunmuştur. Ayrıca, daha önceki literatür bulguları ile tutarlı olarak erkek yüzlerin kadın yüzlere göre daha doğru ve daha hızlı şekilde kategorize edildiği ortaya çıkmıştır. Yüzlerdeki cinsiyete bağlı dimorfizmin (sexual dimorphism) katılımcıların yanıtları ile ilişkisini incelemek amacıyla, tüm uyarıcı setindeki yüzlerde, bir takım uzunluklar iki bağımsız değerlendirici tarafından ölçülmüştür. Daha sonra bu uzunluklar ve katılımcıların yanıtları (kadın, erkek) arasındaki ilişki bir korelasyon çalışması ile incelenmiştir. Sonuçlara göre göz (göz uzunluğu, göz genişliği ve kaş ve göz arasındaki mesafe) ve burun ölçümlerinin tüm yüz kategorilerinde, katılımcıların yanıtlarıyla korele olduğu gözlenmiştir. Dolayısıyla katılımcıların görev sırasında yüzleri kadın ya da erkek olarak kategorize ederken bu uzunluklara hassasiyet gösterdikleri düşünülmektedir. Dahası, insan yüzlerinde (Kafkas ve Asyalı) kaş ve göz arasındaki mesafe, şempanze yüzlerinde ise göz uzunluğu katılımcıların yanıtları ile en güçlü şekilde korele olan uzunluklardır. Buna ek olarak yürütülen ikinci deneyde aynı cinsiyet belirleme görevinin kullanıldığı göz-izleme çalışması, korelasyon analizi ile tutarlı olarak yüzlerdeki cinsiyetle ilgili en bilgilendirici bölgenin göz olduğunu bulmuştur. Katılımcılar tüm yüzlerde en çok göze bakmakla birlikte, bu bulgunun katılımcıların kendi türünden olan yüzlerde şempanzelere oranla daha yaygın olduğu gözlemlenmiştir. Buna ek olarak katılımcılar burun bölgesine Asyalı yüzlerde ve şempanze yüzlerinde Kafkas yüzlerine oranla daha fazla bakmışlardır. Bu bulgu, katılımcıların cinsiyet belirleme görevi sırasında farklı ırktan ve farklı türden olan yüzlerdeki fiksasyon paternlerinin aynı ırktan olan ve daha sıklıkla maruz kalınan yüzlere kıyasla farklılaştığını göstermektedir.

This thesis aimed to investigate whether or not human adults can categorize the sex of other-race and other-species faces and if so how they do it. In order to understand that, a sex categorization task with Caucasian, Asian and chimpanzee faces was performed by the participants. Results revealed that Caucasian observers could categorize all face categories at least more than chance level successfully, yet a strong other-race and other-species effect were observed in both accuracy and reaction time measurements. Consistent with previous literature, male faces categorized more accurately and quickly compared to female faces. Facial metric analysis revealed that eye (eye height, eye width, brow to eye distance) and nose measurements were significantly correlated with the participants' male or female responses during the task. Furthermore, in human (Caucasian and Asian) faces brow to eye distance, in chimpanzee faces eye height had the strongest correlations with the participants' response. The follow up eye-tracking study revealed that consistent with facial metric analysis, eye was the most informative area during the sex categorization task. In particular, the results showed that observers attended to the eye region more than other areas in all face categories. However, the eye was more dominantly fixated in own-species faces compared to other species. Furthermore, the nose was more attended in other-race and other-species faces compared to own-race and own-species faces. This finding suggests that other-race and other-species faces elicit different gaze pattern during sex categorization task.