Dressing the possible futures: The body and dress in social science fiction narratives

Abstract

Bu tez kapsamında bilim kurgu edebiyatı, muhtemel geleceklerin maddi biçimleri ve sosyal pratiklerine ilişkin edebi spekülasyonların, alternatif bir dünya vizyonunun inşasında tasarımın rolüne dair içgörü sunabilecek 'deneysel bir laboratuvar' olarak tanımlanmaktadır. Yapılan araştırmada, seçilmiş bilimkurgu anlatılarında yer alan geleceğe dair spekülatif öngörülerin, özellikle beden ve giysiler aracılığıyla nasıl inşa edildiği ve bu kurguların, ilişkili bulundukları kültür veya dönemin toplumsal tahayyüllerinden ne ölçüde beslendiği incelenmektedir. Bu çalışmada, Carl Freedman tarafından eleştirel kuramla yakınlığı vurgulanan bilimkurgu söyleminin, teknolojik ilerlemenin getirdiği toplumsal değişimlerin sosyolojik boyutlarını, biyopolitik sonuçlarını ve etik ikilemlerini gündeme getirerek insan bedeninin sınırları ve giysinin toplumsal işlevlerini tartışmak için verimli bir zemin sağladığı savunulmaktadır. Bu iddia ile araştırma, sanayileşmenin farklı aşamalarında yaşanan kolektif travmaların edebi metinlerde beden ve kıyafet tasvirleri aracılığıyla imgesel düzeyde nasıl temsil edildiğini incelemektedir. Bu kapsamda sırasıyla sanayi öncesi, sanayi ve sanayi sonrası toplumlarının geleceğe dair vizyonlarını bir kurgu metin içinde tasvir eden sekiz roman (Geçmişe Bakış: 2000-1887 (1888), Hiçbir Yerden Haberler (1890), Zaman Makinesi (1895), Biz (1924), Cesur Yeni Dünya (1932), Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (1949), Neuromancer (1984), Kurma Kız (2009)) üç bölümde, yakın okuma tekniği ile analiz edilmiştir.

In this dissertation, science fiction literature is identified as 'an experimental laboratory' where literary speculations as to the material forms and social practices of possible futures might offer insights into the role of design in constructing an alternative vision of the world. The research examines how speculative visions of the future in the selected science fiction narratives are constructed through the body and dress in particular and to what extent these constructions are informed by the social imaginary of the culture or era to which they relate. This study argues that science fiction discourse, whose affinity with critical theory is emphasized by Carl Freedman, provides a fertile ground for discussing the limits of the human body and the social functions of the dress by addressing the sociological dimensions, biopolitical consequences, and ethical dilemmas of social changes brought by technological progress. With this claim, the research examines how the collective traumas of different stages of industrialization are represented in literary texts through the portrayal of body and dress on an imaginary level. In this context, eight novels (Looking Backward: 2000-1887 (1888), News from Nowhere (1890), The Time Machine (1895), We (1924), Brave New World (1932), Nineteen Eighty-Four (1949), Neuromancer (1984), The Windup Girl (2009)), respectively illustrating the visions of pre-industrial, industrial and post-industrial societies about the future in fiction were analyzed in three sections with the close reading method.