Peter Zumthor Örneğinde Bir Mekanın Duyusal Farkındalığını ve Hafızasını Anlamak

Abstract

Bu tez, fenomenoloji, hafıza ve deneyimsel mimari ögelerinin mimari mekandaki rollerini ve bu kavramların birbirleriyle olan ilişkilerini inceler. Bu çerçeve altında, İsviçreli Mimar Peter Zumthor ve ona ait Therme Vals ve Bruder Klaus Fiels Şapeli binalarını vaka çalışması olarak inceler. Çalışmanın önemi, Zumthor'un tasarım yaklaşımıyla karşılaştırmalı olarak bu binalardaki atmosferin fiziksel olarak deneyimlememiş sadece görsel ve yazılı medyaya bakan kişilerin zihin hafızasında nasıl hissedildiğini anlamaktır. Tez, bu konuları vaka çalışmaları üzerinden online anket metodu ile inceler. Anket çalışması sonuçlarına göre Peter Zumthor, duyusal mekanlar yaratırken, kendi geçmiş çalışma dönemlerine dair kişisel hafızasını ve mimari akademik hafızasını kullanırken, mekanları, tasarlayacağı çevrenin hafızasına bakarak mekanda metaforik düşünceleri içeren tasarım konseptleri oluşturmaktadır. Zumthor, tüm bu soyut tasarım düşüncelerini de deneyimsel mimarinin uygulama yöntemlerinden olan; doğal malzeme, farklı dokular ve dramatik ışığı kullanarak bina içinde somutlaştırmaktadır. Anket sonuçlarına göre katılımcıların zihin hafızasında çoğunlukla Zumthor'un hedeflediği atmosfer türleri oluşmaktadır. Ancak Zumthor'un bina içerisinde somutlaştırdığı fenomenoloji felsefesinin ürünü olan metaforik düşünceler sadece bina görselleri ve bina tanıtım yazısına bakılarak katılımcılarım zihin hafızasında tam anlamıyla direkt olarak algılanamamaktadır.

This thesis examines the roles of phenomenology, memory and experiential architectural elements in perception of space through their relationship with each other. Under this framework, the Swiss Architect Peter Zumthor and his two projects, Therme Vals and Bruder Klaus Field Chapel buildings are examined as case studies. The main aim is to understand how the atmosphere in these buildings is felt in mind memory of places that have not been experienced physically, but only by looking at visual and text media in comparison to Zumthor's design approach. The research method utilized is case study with online survey. Survey results show that, while Zumthor creates sensory spaces, he uses personal memory from work experiences and his academic memory, and creates design concepts that include metaphorical thoughts in the space by looking at the memory of the site that he will design for. Zumthor turns intangible design ideas into tangible ones by using materials, textures and dramatic light. According to the results of the survey, the types of atmospheres that Zumthor aimed to evoke were mostly felt by participants. However, the phenomenological thoughts in the building by Zumthor cannot be directly perceived by participants.