İnteraktif öğretme yöntemlerinin iş sağlığı ve güvenliğine yönelik bilgi ve davranışa etkisi

Abstract

Tekstil sektöründe çalışanlar, görevleri gereği fiziksel ve ergonomik risk etmenlerine maruz kaldıkları ve çok tekrarlı hareketler yaptıkları için kas-iskelet sistemiyle ilgili riskler taşırlar. Bu durum çalışanlar için önemli bir sağlık sorunu olmasının yanı sıra, işverenler ve ülkelerin ekonomisi için ciddi bir malî yüktür. Bu sorunların çözümü için kullanılan yaklaşımların en önemlisi, çalışanların korunma yolları konusundaki bilgilerini artırma ve güvenli davranış alışkanlıkları kazandırma amaçlı eğitimlerdir. Bu alışkanlıkların hayata geçirilmesi önemli olup, genellikle bu konuda sorun yaşanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, tekstil sektörü çalışanlarının fiziksel ve ergonomik risklerini azaltmak ve bu risklere karşı önlem alabilme becerisi kazandırmaya yönelik yapılacak interaktif eğitim yönteminin çalışanların davranışlarına etkisini araştırmaktır. Bu amaçla bir tekstil fabrikası çalışanlarından gönüllü olan 48 kişi rastgele iki gruba ayrılmıştır. Bir gruba interaktif eğitim yöntemi ile diğer gruba klasik anlatım yöntemi ile eğitim verilmiştir. Eğitimde ele alınan konular hakkındaki bilgiyi ölçmek için her iki gruba da eğitim öncesinde, eğitim sonunda ve eğitimden bir ay sonra test uygulanmıştır. Ayrıca çalışanların genel riskleri, sağlık yakınmaları ve risklere karşı önlem alma davranışlarını araştırmak amacı ile bir anket oluşturularak eğitimler öncesinde uygulanmıştır. Bir ay sonra anketin davranışa yönelik soruları tekrar sorularak davranış değişiklikleri araştırılmıştır. Eğitim sonunda uygulanan test başarısının interaktif yöntemle eğitim verilen grupta klasik eğitim grubundan anlamlı olarak yüksek olduğu gözlenmiştir (p<0.05). Bir ay sonra elde edilen verilerde, interaktif eğitim grubunda fiziksel risk etmenlerine karşı önlem alma davranışlarının arttığı saptanmıştır. Bu sonuçlar, interaktif yöntem ile verilen eğitimlerin, iş sağlığı ve güvenliği konularının eğitimi ve risklere karşı önlem alabilme becerisi kazandırmada etkin bir yöntem olarak kullanılabileceğini göstermiştir. ANAHTAR KELİMELER: İSG eğitimi, interaktif eğitim, risk, önlem

Employees work in textile industry carry the risks associated with the musculoskeletal system since they are subjected to very repetitive movements, physical and ergonomic risk factors. In addition to being a major health problem for the employees, this is a global financial issue for the employers and the countries' economy. The most important approaches used to solve these problems are educations aimed at increasing the knowledge of the employees about the ways of protection and gaining safe behavior habits. It is important to implement these habits, and there are often problems in this regard. The aim of this study is to investigate the effect of interactive education method on the behavior of employees to reduce physical and ergonomic risks, and to gain the ability to take precautions against these risks. For this purpose, 48 volunteers from the employees of a textile factory were randomly divided into two groups. Interactive education was used as the educational method in one group and classical lecture in the other group. In order to measure the knowledge about the topics covered in the training, both groups were tested before and at the end of the training, and one month after the training. In addition, a questionnaire was prepared to investigate the general risks, health complaints and precautionary behaviors of the employees. One month later, the questions which investigate behavioral changes were asked again. At the end of the training, the success of the test was significantly higher in the interactive group than the classical group (p <0.05). The data obtained one month later showed increases in the behaviors of taking precautions against physical risk factors especially in the interactive education group. These results showed that interactive education can be used as an effective method in the education of occupational health and safety issues and giving them the ability to take precautions against risks.