İstihdamda güvenceli esneklik sağlayan bir çalışma modeli olarak kısa çalışma

Abstract

Dünyada globalleşme ile birlikte artan rekabet ortamında işgücü ihtiyacının karşılanması, ekonomik istihdam şekillerinin yaratılması ve çalışma hayatında değişen ihtiyaçlar doğrultusunda yeni çalışma modellerinin oluşturulması ihtiyacı doğmuştur. Türkiye'de de bu doğrultuda doğan ihtiyacın karşılanması, çalışma şekil ve süreleri yönünden Avrupa Birliği' ne uyumun sağlanması amaçlarıyla kısa çalışma uygulaması çalışma hayatında uygulanmaya başlanmıştır. Kısa Çalışma müessesesi ülkemizde ilk olarak 4857 sayılı İş Kanunu ile normatif bir dayanak kazanmış, 2008 yılında bu mevzuat kapsamından çıkarılarak İşsizlik Sigortası Kanununda düzenleme alanı bulmuştur. Genel ekonomik, sektörel ve bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerin varlığında çalışma süresinin azaltılması ya da çalışmanın tamamen durdurulması olarak tanımlanan kısa çalışma uygulamasında diğer çalışma modellerine göre daha esnek bir çalışma anlayışı benimsenmiştir. Bu uygulama ile işgücü ve sermaye piyasasının olumsuz etkilendiği bazı durumlarda sözleşmenin her iki tarafı yönünden de güvenceli bir istihdam modelinin oluşturulması; iş ilişkisinin devamlılığının sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmamızda kısa çalışma uygulaması; kavramsal bakış, tarihsel gelişim, mevzuattaki konum, uygulanma şekil ve şartları, iş sözleşmesine etkileri ve sonuçları, karşılaştırmalı hukuktaki örnekleri olmak üzere kapsamlı şekilde incelenmiştir. Çalışmamız üç ana başlıktan oluşmaktadır. Birinci bölümde; kısa çalışmanın özünü oluşturan esneklik kavramının çalışma hayatındaki yeri ve türleri, ikinci bölümde; çalışma hayatında güvenceli bir esneklik modeli olan kısa çalışma uygulamasının mevzuattaki yeri, uygulanma şekil ve şartları, süresi ve sona ermesi, üçüncü bölümde; iş sözleşmesine olan etkileri ve kısa çalışma ödeneği yasal düzenlemeler, içtihat ve doktrin görüşleri doğrultusunda incelenmiştir

In the increasingly competitive environment with the globalization of the world, the need for new working models has arisen to meet the demand for; labor force, economic employment patterns and changes in the work life. In Turkey, the short-time working practice has started to be implemented in working life to meet the demand arising in this direction and to ensure harmonization with the European Union in terms of working methods and durations. The short-time working institution first gained a normative basis in Turkey with the Labor Law No. 4857, and in 2008 it was excluded from the scope of this legislation and found a regulation area in the Unemployment Insurance Law. A more flexible working approach has been adopted compared to other working models in the short-time working practice, which is defined as the reduction of working time or the complete cessation of working in the presence of general economic, sectoral and regional crisis and compelling reasons. Aim of this practice is to provide a safe employment model for both parties and to protect the continuity of the businessrelationship of both parties in cases where the labor and capital markets are adversely affected. In our study the short-time working practice is analyzed from different perspectives such as: conceptual point of view, historical development, position in the legislation, application forms and conditions, effects and results on employment contracts and examples in comparative law. This study consists of three parts. The first part examines the place and types of flexibility in working life, which is the essence of short-time working. The second part analyzes the status of short-time working practice in the legislation, its application form, conditions, duration and termination. The third part investigates short-time workings effects on the employment contract and the short-time working allowance, in line with legal regulations, case law and doctrine views.