İş hukuku açısından dijital platform çalışma ilişkisi

Abstract

Sanayi devrimi sonrası oluşan işçi sınıfının sosyal ve ekonomik ihtiyaçları doğrultusunda iş hukuku ortaya çıkmıştır. Bu andan itibaren dünyanın ve toplumun yaşadığı her değişim ve gelişim doğrudan işçi sınıfını ve iş hukukunu da etkilemiştir. Gelişen teknolojinin de etkisiyle iş hayatında en köklü değişimler 21. yüzyılda yaşanmıştır. Bu değişimlerin etkisi ile günümüzde iş hukukunun geleceği tartışılmaktadır. Tartışmaların odak noktasında ise dijital platformlar ve dijital platform çalışma ilişkisi bulunmaktadır. Çünkü gün geçtikçe sayıları çoğalan dijital platformların ve bu platformlar üzerinden iş gören kesimin hukuki niteliklerinin ne olacağı, işçi olarak kabul edilmeleri durumunda iş kanunlarının bu çalışan kesime ne ölçüde ve nasıl uygulanacağı tartışmalarına henüz net cevaplar verilebilmiş değildir. Cevapsız kalınıyor olmasının temel nedeni ise iş hukuku kavram ve kurallarının toplumda yaşanılan değişimlere yeterince hızlı cevap verememesi ve gelişmelere uyum sağlamada yetersiz kalmalarıdır. Bu çalışmada dijital platform çalışmasının iş hukuku açısından karşılaştırılmalı hukukta ve Türk hukukunda nasıl ele alındığının araştırılması, dijital platform çalışma ilişkisinin yol açtığı başta bu ilişkinin taraflarının hukuki statüleri olmak üzere sorunların ve bu sorunların çözümüne yönelik öğretide yer alan görüşler, yargı kararları, sendika girişimleri ve hukuki düzenleme örneklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda hazırlanan tez çalışmasının sonuç kısmında ise sorunlar ve çözüm önerileri özetlenerek, yapılması gerekenler vurgulanmıştır.

The advancement of technology has changed and improved every aspect of human and social life. It is not possible to assume that labour law will remain the same in this process of change and improve. This transformation and development have had significant implications for the working life. One of the most significant impact, especially in the last 10-15 years, is the inclusion of digitalization, digital platforms, and digital platform work in world of work. The traditional concepts of labour law, such as employee-self employed, employer, and workplace are fall short in the explain of these new concepts. Therefore, these new concepts give rise to discussions in labour law. This study aims to investigate how digital platform work is addressed in comparative law and Turkish law, including the legal status of the parties involved in the digital platform work relationship and the problems it poses and potential solutions as well as the views presented in legal literature, judicial decisions, union initiatives, and examples of legal regulations. In the conclusion section of this thesis, the problems and proposed solutions are summarized, emphasizing the necessary actions to be taken. In conclusion, this study highlights the urgent need for effective legal regulation that address the challenges of digital platform work.