İş hukuku'nda cinsiyet eşitliğine ilişkin düzenlemeler

Abstract

Modern toplum yapısına ve çağdaş medeniyet seviyesine ulaşmak, toplumun her alanında eşitliğin sağlanmasıyla mümkün olacaktır. Ulusal ve uluslararası anayasalar, kanunlar ve anlaşmalar eşitlik ilkesini koruma altına almaktadır. Hukukun bütünlüğü göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bağlamda, iş hukukunda eşitliğin sağlanması, eşitlik ilkesinin hayata geçirilmesi açısından son derece önemlidir. Türk İş Hukuku'nda, iş sözleşmesi ve hizmet sözleşmesinin tanımlarıyla birlikte işçilerin ve işverenlerin asıl ve yan borçları ele alınır. Ayrıca, eşitlik ilkesinin ve ayrımcılık kavramlarının tanımları, türleri, ulusal ve uluslararası hukuktaki tarihsel gelişmeleri ve düzenlemeleri bu tezde incelenir. Tezde, Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemeleri, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ve Danıştay kararlarıyla eşitlik ilkesinin uygulamadaki konumu araştırılır. Ayrıca, eşitlik ilkesinin hangi koşullarda uygulanacağı belirtilir. Tezin son kısmında, Türk İş Hukuku'nda cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldırmaya yönelik diğer düzenlemeler, analık ve evlat edinme izinleri ile kadın işçilerin çalıştırılmaması gereken işler ele alınır. Ayrıca, LGBT bireylerin çalışma hayatında karşılaştığı ayrımcılık, alınabilecek önlemler ve Manisa'da açılan bir dava da eşitlik ilkesi bağlamında incelenir. Ek olarak, Anayasa Mahkemesi'ne sunulan bir durumda, kadın işçinin evlilik nedeniyle işinden ayrılarak kıdem tazminatı alma hakkının olumlu ve olumsuz yönleri de değerlendirilir.

To achieve a modern societal structure and contemporary civilization, equality must prevail in all areas of society. The principle of equality is safeguarded through national and international constitutions, laws, and agreements, while upholding the integrity of the legal system. Ensuring equality in labor law is crucial for implementing this principle effectively. Turkish Labor Law defines employment and service contracts and covers the primary and ancillary obligations of employees and employers. Additionally, the thesis examines the definitions and types of the equality principle and discrimination, along with their historical development and legal regulations in both national and international contexts. The application of the equality principle is explored through decisions made by the Court of Cassation, Regional Courts of Justice, the Turkish Human Rights and Equality Institution, and the Council of State. The thesis also outlines the conditions under which the principle of equality is applicable. The concluding section discusses further measures in Turkish Labor Law to address gender inequality, such as maternity and adoption leaves and identifying jobs unsuitable for female workers.Additionally, the thesis delves into the contemporary issue of discrimination faced by LGBT individuals in the workplace, along with potential remedies. It also examines a case filed in Manisa in light of the principle of equality. Furthermore, the thesis evaluates both the positive and negative aspects of a female worker's right to resign due to marriage and receive severance pay, based on a case presented to the Constitutional Court.