Güç Uykusu Sırasında Beyin Osilasyonları

Abstract

Uyku, içinde hem zihinsel hem bedensel pek çok sürecin olduğu sinir sistemi olan canlılar için oldukça hayati biri süreçtir hızlı olmayan göz hareketi (NREM) ve hızlı göz hareketi (REM) stage olmak üzere iki ana gruba ayrılır. NREM1 ve NREM2 hafif uyku kısımlarıdır. NREM3 ise yavaş uyku dalgası içeren derin uykuyu temsil eder. Güç uykusu, NREM1 ve NREM2 den oluşur. Yavaş uyku dalgasına girmeden uyanılarak; uyku ataletini engelleyen, 15-20 dakikalık kısa gün içi uykusudur. Güç uykusu bilişsel alanlarda iyileşme sağlar, ek olarak dinlenme ve zihinsel yenilenmeye de katkı sağladığı literatürde bilinir. Bu tezin amacı güç uykusundaki iyileşme ve yenilenmenin beyin osilasyonlarında nasıl değişimler sağlandığını ve güç uykusunun dinlenme koşulundan beyin osilasyonları açısından nasıl farklılaştığını incelemektir. Bulgular, her bir frekans bandı için ayrı ayrı analiz edilmiştir. Gruplar (Güç Uykusu, Uyumayan), zamansal olarak (öncesi, uyku, sonrası), ön- arka dağılım (frontal, central, parietal, oksipital), lateralizasyon (sol, orta, sağ) etkilerini araştırmak için dört yönlü bir karma ANOVA yapılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, delta ve theta osilasyonlarında bütün koşullarda anlamlı ana etki bulunmuştur. Theta ve alpha osilasyonlarında zaman, ön- arka dağılımı, lateralizasyon ve grupların dörtlü etkileşimi anlamlı bulunmuştur. Alpha osilasyonunda zaman, grup, ve ön- arka dağılımın ana etkisi bulunmuş bunun yanında alpha ve betada osilasyonlarında ön- arka dağılım ve grubun, zaman ve ön- arka dağılımın, ön- arka dağılım ve lateralizasyon da etkileşim etkisi bulunmuştur. Beta osilasyonunda ön- arka dağılımın ve grubun ana etkisi ayrıca zaman ve ön- arka dağılımı etkileşim etkisi bulunmuştur. Bu bulgular, güç uykusunun bilişsel faydalarının beyin osilasyonlarındaki değişimlerle ilişkili olduğunu göstermektedir.

Sleep is a vital process for organisms with a nervous system, involving various mental and physical processes. It consists of two main stages: Non-REM (NREM) and REM (Rapid Eye Movement). NREM1 and NREM2 are light sleep stages, while NREM 3 represents deep sleep. A power nap comprises NREM1 and NREM2 and is a short daytime sleep lasting 15–20 minutes, allowing the individual to wake up before entering slow wave sleep. Literature shows that power naps enhance cognitive performance and contribute to rest and mental refreshment. This thesis aims to examine how these improvements are reflected in brain oscillatory changes and how power naps differ from resting conditions in terms of oscillatory activity. Analyses were conducted separately for each frequency band. Two four-way mixed ANOVAs were used to assess the effects of Group (Power nap, No-nap), Time (Pre, Nap, Post), Anterior-Posterior distribution (Frontal, Central, Parietal, Occipital), and Laterality (Left, Midline, Right). Significant main effects were found for delta and theta oscillations across all conditions. A significant four-way interaction emerged for theta and alpha oscillations involving time, anterior-posterior distribution, laterality, and group. For alpha, significant main effects of time, group, and anterior-posterior distribution were found. Both alpha and beta oscillations showed interactions between anterior-posterior distribution and group, time and anterior-posterior distribution, and anterior-posterior distribution and laterality. Beta oscillations also showed main effects of anterior-posterior distribution and group, along with a time by anteriorposterior interaction. These findings indicate that the cognitive benefits of power naps are associated with changes in brain oscillations.