İdeolojik Temelli Çeviri Politikaları Bağlamında Eleştirel Söylem Çözümlemesi (ESÇ): Bir Tahrifat (Değiştirme) Örneği

Abstract

Bu çalışma, Eleştirel Söylem Çözümlemesi (ESÇ)'nin metinlerarasılık ve söylem düzenine ilişkin çözümlemelerde ve özellikle politik etkenlerin bazı çeviri uygulamalarına yol açtığı kritik durumlarda çeviribilim çalışmalarına başarıyla uygulanabileceği önerisini getirmektedir. Bir metinde dilbilimsel araçların dizgesel kullanımı ve bu kullanımın altında yatan söylem dayanaklı anlamların çözümlenmesi ilk bakışta "yanlış çeviri" ya da " çeviri kaybı" gibi görünen kimi düzenlemelerin çeviri sürecini içine alan sosyopolitik ve ideolojik yapı, süreç, norm ve sınırlamaları simgeleyebileceğim göstermede yaralı olabilir. Bu makale bir aids kampanyası kitapçığının Hollandaca'dan Türkçe'ye çevirisinde tahrifat yoluyla kültürel değer yargıları ve inanışlarla oynanmasını ve bunların yeniden yapılandırılmasını incelemektedir. ESÇ, erek dildeki yeni metnin sadece basit bir tahrifatı değil, Hollanda kültüründeki "öteki" kavramının söylem dayanaklı yapısını aktarması açısından değerli bir altyapı oluşturmaktadır.